Sui là blockchain Layer 1 thế hệ mới có khả năng xử lý tất cả mọi tác vụ, công việc trên một mạng lưới duy nhất với hiệu suất cao. Hiện Sui đang hướng tới việc tập trung vào khả năng mở rộng và xử lý giao dịch với độ trễ thấp.

1. Điểm nổi bật của Sui

a. Khả năng mở rộng vô hạn, xử lý giao dịch nhanh

Điểm nổi bật của Sui là khả năng “mở rộng quy mô theo chiều ngang”, mà không có bất kỳ giới hạn nào điều này sẽ giúp bổ sung nhiều node hơn vào nền tảng của Sui, giúp cơ sở hạ tầng của Sui hoạt động nhanh và phí gas thấp mặc dù nhu cầu tính toán trên blockchain ngày càng tăng.

Một trong những điểm lợi thế của Sui so với các blockchain khác là nền tảng hiệu suất cao, có thể xử lý hơn 120.000 lượt chuyển mã thông báo mỗi giây. Nhờ tính năng được gọi là “song song hóa giao dịch”, đây là một cách quản lý khối sáng tạo, dẫn đến thông lượng cao hơn. Điều mà hầu hết các blockchains Layer 1 ở thời điểm hiện tại không sử dụng cơ chế này.

b. Ngôn ngữ lập trình Move

Trong khi đa số các dự án khác đều sử dụng ngôn ngữ Move nguyên bản hoặc theo Diem-style (là phiên bản Move được sử dụng trong Diem Blockchain) thì Sui đã tinh chỉnh Move thành một phiên bản mới có tên là Sui Move, tương thích với tất cả các khái niệm Blockchain cần thiết để giúp lập trình viên dễ dàng khai thác và tận dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên của Sui Blockchain, đồng thời giúp cho cấu trúc code ngắn hơn và rõ ràng hơn so với Diem-style.

c. Thuật toán đồng thuận Narwhal & Tusk

Để đảm bảo mạng lưới vẫn hoạt động an toàn dù các nodes có bị thao túng và có hành vi tấn công mạng lưới, Sui sử dụng thuật toán đồng thuận Narwhal & Tusk.

Narhal & Tusk là thuật toán đồng thuận trong Sui blockhain, giữ nhiệm vụ tách biệt quá trình truyền dữ liệu với quá trình đồng thuận giao dịch. Vì thế giải quyết được vấn đề Mempool – trong các thiết kế blockchain truyền thống như Ethereum & Bitcoin.

Việc đặt tên song song cho cơ chế đồng thuận cũng cho thấy 2 nhiệm vụ khác nhau:

• Narwhal: Đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu khi được đệ trình dẫn đến sự đồng thuận.
• Tusk: Xác định thứ tự cụ thể của dữ liệu.

Điều này được thực hiện trong mô hình 2 module phân lớp, vì vậy Narwhal cũng có thể được sử dụng cùng với thuật toán đồng thuật khác bên ngoài như HotStuff, BFT hoặc Tendermint… Narwhal cũng đã từng được sử dụng bởi các blockchain khác như Celo, Sommelier.

d. TPS ấn tượng

Sui là một blockchain với hiệu suất cao và thông lượng lớn. Theo kết quả của một thử nghiệm, Sui blockchain có thể đạt được hiệu suất 120,000 TPS. Nếu con số này có thể đạt được ở điều kiện bình thường, đây sẽ là con số rất lớn. Để dễ hình dung, chúng ta có thể so sánh với con số 15 TPS của Ethereum hay thậm chí 65,000 TPS của Solana. Nhưng con số này mới chỉ là kết quả trong thử nghiệm, cần chờ Sui ra mainnet để đánh giá thực tế. Trường hợp của Aptos, con số TPS lên đến 160,000 TPS nhưng lúc mainnet chỉ có 4 TPS đã đặt dấu hỏi rất lớn trong cộng đồng.

e. Phí gas được thiết kế ổn định

Đa phần các blockchain hiện nay đều có phí gas biến động lớn theo thay đổi của nhu cầu thị trường. Để giữ phí gas thấp và có thể dự đoán trước, Sui sử dụng thiết kế gas như sau: Sui hoạt động theo mốc thời gian là từng epoch (mỗi epoch là 24h), nhóm validator của mạng lưới sẽ thay đổi mỗi epoch. Tại thời điểm bắt đầu, nhóm validator mới sẽ vote một mức giá gas tham khảo cố định cho cả epoch.

Sau đó, protocol sẽ cung cấp incentive nhất định để các validator giữ mức phí giao dịch gần sát với giá tham khảo trong suốt epoch. Nếu phí gas được duy trì ổn định, các giao dịch gửi đến Sui cũng được xử lý với tốc độ dễ đoán hơn.

Vì Sui là blockchain có khả năng mở rộng thông lượng theo quy mô tuyến tính khi có nhiều worker hơn, các validator có thể thêm các worker tương ứng với tỉ lệ tăng trong nhu cầu sử dụng mạng lưới để giữ phí gas ổn định. Điều này sẽ giúp cho người dùng có trải nghiệm tốt hơn.

f. Khả năng mở rộng

Khả năng mở rộng là một trong những điểm mạnh của Sui, Sui làm được điều này nhờ khả năng xử lý các giao dịch một cách song song. Đa phần các blockchain hiện nay bị giới hạn thông lượng do các giao dịch phải được sắp xếp theo thứ tự và đặt vào trong một block sau đó được giải quyết dần dần. Điểm khác biệt của Sui là họ sẽ tổ chức data thành các đối tượng độc lập (objects) và xử lý chúng song song.

2. Tokenomics

a. Tokenomic của Sui được đặc trưng bởi ba nhóm tham gia chính:

• Người dùng gửi các giao dịch đến nền tảng Sui để tạo, thay đổi và chuyển tài sản kỹ thuật số hoặc tương tác với các ứng dụng phức tạp hơn được kích hoạt bởi hợp đồng thông minh, khả năng tương tác và khả năng tổng hợp.
• Chủ sở hữu token SUI có tùy chọn ủy quyền token của họ cho validator và tham gia vào cơ chế bằng chứng cổ phần. Chủ sở hữu SUI cũng có quyền tham gia vào quản trị của Sui.
• Các Validator xử lý và thực hiện giao dịch trên nền tảng Sui.

b. Tokenomic có năm thành phần cốt lõi:

Có 05 thành phần chính tong Tokenomics của Sui:

• SUI token: Mã thông báo gốc của nền tảng.
• Gas fees: Tất cả các hoạt động trên nền tảng đều yêu cầu phí gas. Phí gas được thưởng cho những người tham gia vào cơ chế PoS. Nó cũng có thể được sử dụng để ngăn chặn các cuộc tấn công DoS.
• Storage fund: Người dùng sẽ trả phí trước, phí này sẽ được sẽ được gửi vào quỹ và sau này sẽ phân phối lại cho validators trong tương lai. Khi có nhu cầu cao về lưu trữ trên chuỗi, validators sẽ nhận được phần thưởng bổ sung để bù đắp cho chi phí của họ. Ngược lại, khi nhu cầu thấp hơn, phần thưởng sẽ được điều chỉnh tương ứng. Tuy nhiên, người dùng sẽ có thể tiết kiệm phí này bằng cách chọn “Delection option”, cho phép họ xóa dữ liệu trên chuỗi đã lưu trữ trước đó và nhận được khoản chiết khấu quỹ lưu trữ.
• Cơ chế PoS: Được sử dụng để chọn, khuyến khích và thưởng cho các validators và người ủy quyền SUI.
• Voting: Bỏ phiếu và quyết định về quản trị và nâng cấp giao thức.

Ngoài ra Sui công bố phân phối 10 tỷ token SUI. Tuy nhiên chưa có kế hoạch chi tiết về token sale, token allocation, token release.

c. Các utility của SUI token

Về cơ bản thì $SUI cũng giống với các loại token của các blockchain layer 1 khác đều có thể sử dụng như:

• Government: Bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị dự án.
• Transaction fee: SUI được sử dụng làm tiền tệ để thanh toán gas cho tất cả các hoạt động trên Sui blockchain.
• Staking/bonding/slashing asset: Validators staking SUI để tham gia quá trình đồng thuận giao dịch. Trong trường hợp gian lận, SUI token của họ sẽ bị cắt xem như hình phạt.

3. Nhà đầu tư

a. Series A

• Ngày công bố: 6/12/2021
• Số tiền huy động: 36 triệu USD
• Nhà đầu tư chính: a16z
• Nhà đầu tư khác: NFX, Scribble Ventures, Redpoint, Lightspeed Venture Partners, Electric Capital, Samsung NEXT, Slow Ventures, Standard Crypto, Coinbase Ventures

b. Series B

• Ngày công bố: 8/9/2022
• Số tiền huy động: 300 triệu USD
• Nhà đầu tư chính: FTX Ventures với ít nhất 140 triệu USD
• Nhà đầu tư khác: Coinbase Ventures, Jump Crypto, Andreessen Horowitz’s a16z, Circle Ventures, Binance Labs
• Mức định giá: Hơn 2 tỉ USD

4. So sánh Aptos và Sui

5. Hệ sinh thái Sui trong Q3/2022

Hiện tại những mảnh ghép trên hệ sinh thái Sui còn tương đối sơ sài và chưa thấy mảnh ghép nào đủ mạnh hay tiềm năng vượt trội. Chưa có đủ các mảnh ghép để phục vụ cho các hoạt động DeFi, đồng nghĩa với việc khó thu hút dòng tiền. Trong khi Aptos đã mainnet vào ngày 18/10, các dự án trên Sui vẫn đang ở devnet, nhiều dự án còn chưa thực sự có sản phẩm.

Sui ra mắt ví điện tử riêng

Nhằm nâng cao chất lượng sử dụng nền tảng, không giống với đối thủ của mình là Aptos, các nhà phát triển của dự án đã thiết kế ví điện tử riêng của nền tảng, một chiếc ví crypto native mã nguồn mở. Điều này đã tạo điều kiện cho các dapp hoặc ví khác vẫn sử dụng để tham khảo, và triển khai kết nối với SUI một cách dễ dàng hơn.

Ra mắt SUI Explorer

Trong quý 03 vừa qua SUI cũng đã cho ra mắt sản phẩm SUI Explorer của mình nhằm đa dạng hơn ứng dụng cũng như tăng tính trải nghiệm cho người dùng.

6. Kết luận

Sui đang ở giai đoạn đầu nên các dự án trên Sui hiện tại vẫn tương đối ít và hầu hết các dự án trong hệ sinh thái vẫn đang ở giai đoạn testnet. So với Aptos, Sui đang có bước tiến chậm và cần phải cân nhắc nhiều thứ. Tuy nhiên, mức độ này vẫn có thể chấp nhận được và với sự cân nhắc chắc chắn của các nhà phát triển, khi trở lại cuộc đua vào cuối năm nay – ra mắt các mainnet, chắc chắn SUI sẽ bước nhanh hơn và vững vàng hơn rất nhiều.

Chắc chắn có rất nhiều cơ hội đầu tư vào hệ sinh thái Sui, bởi số tiền mà Sui gọi vốn được sẽ thu hút được nhiều nhà phát triển thông qua các chương trình Incentive và Hackathon. Với đội ngũ giàu kinh nghiệm, Sui được hứa hẹn là kỳ lân tiếp theo của thị trường crypto trong giai đoạn sắp tới.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: BingX không xác nhận và không chịu trách nhiệm hoặc nghĩa vụ pháp lý đối với bất kỳ nội dung, độ chính xác, chất lượng, quảng cáo, sản phẩm hoặc các tài liệu khác trên trang này. Người đọc nên tự nghiên cứu trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào liên quan đến công ty.