1. Frax Finance (FXS) là gì?

Frax Finance là dự án tiên phong trong mô hình của algorithmic stablecoin được dự trữ một phần (Fractional Algorithmic). Mục tiêu của Frax Finance là tạo ra một loại stablecoin phi tập trung, ổn định, có thể mở rộng và hiệu quả về vốn.

fHệ thống của Frax Finance gồm hai token là:

• Frax (FRAX): là một algorithmic stablecoin được hỗ trợ bởi một phần bằng tài sản thế chấp và ổn định một phần theo thuật toán trong Frax Finance.
• Frax Shares (FXS): là governance và Utility token của mạng lưới Frax Finance. FXS được tích lũy với giá trị từ tỷ lệ FRAX không được thế chấp, phí và thu nhập được tạo ra từ các giao thức.

2. Các sản phẩm của Frax Finance

a. Stablecoin FRAX

FRAX là stablecoin có nguồn cung có thể thay đổi được thế chấp một phần bằng USDC và được ổn định về mặt thuật toán bởi Frax Share (FXS).

Tỷ lệ thế chấp (Collateral Ratio – CR) của USDC so với FXS được điều chỉnh theo nhu cầu thị trường của FRAX, tỉ lệ này quyết định % vốn hóa của FRAX được giao thức hỗ trợ. CR tăng đồng nghĩa tỉ lệ tài sản thế chấp trong hệ thống tăng.

Ví dụ:

• Với CR là 88%, 1$ FRAX có thể được mint bằng 0,88 USDC được chuyển đến collateral vault và 0,12$ FXS được burn.

• Quá trình redemption là nơi 1$ FRAX sẽ được rút khỏi lưu thông nhưng 0,88$ USDC và 0,12$ FXS mới được mint sẽ được trả lại cho người dùng.

FRAX có thể duy trì mức peg của nó thông qua quá trình mở rộng và thu hẹp nguồn cung FRAX. Cụ thể:

• Khi nguồn cung FRAX tăng ⇒ Hệ thống sẽ giảm CR ⇒ Làm giảm tỉ lệ tài sản thế chấp (USDC) để mint FRAX.

• Khi nguồn cung FRAX giảm ⇒ Hệ thống sẽ tăng CR ⇒ Làm tăng tỉ lệ tài sản thế chấp (USDC) để mint FRAX.

• Khi FRAX giao dịch dưới 1 USD, các nhà kinh doanh chênh lệch giá sẽ mua FRAX trên thị trường và đổi FRAX lấy USDC và FXS mới mint theo CR, đồng thời hệ thống sẽ tăng CR.
• Khi FRAX giao dịch trên 1 USD, các nhà kinh doanh chênh lệch giá sẽ mint FRAX bằng USDC và FXS theo CR và bán FRAX ra thị trường => tăng nguồn cung FRAX trên thị trường. Đồng thời, hệ thống sẽ giảm CR.

Tuy nhiên, việc CR dao động sẽ khiến giao thức rơi vào tình trạng dư thừa hoặc thiếu tài sản thế chấp. Để xử lý tình trạng này, Frax sử dụng hai chức năng được gọi là “Buyback” và “Recollateralize” để khuyến khích người dùng tham gia giao dịch và giúp giao thức giữ tỉ lệ tài sản thế chấp đúng CR.

b. Algorithmic Market Operations (AMOs)

AMOs là các hợp đồng tự trị ban hành chính sách tiền tệ miễn là nó không làm thay đổi giá FRAX khỏi mức peg của nó. Điều này có nghĩa là các module AMO có thể thực hiện các hoạt động thị trường mở theo thuật toán, thực hiện các chiến lược optimize yield được xây dựng trên nền tảng của Frax, trong đó AMOs sẽ có thể tận dụng collateral trong quá trình minting FRAX để kiếm yield từ các DeFi protocol, thay vì để chúng nằm yên trong collateral vaults.

Cách hoạt động của Frax AMOs có phần giống với các ngân hàng thương mại trong tài chính truyền thống. Các ngân hàng này chỉ dự trữ một lượng tiền gửi nhất định của người dùng trong kho bạc, còn phần lớn tiền gửi được họ đem đi đầu tư lấy lợi nhuận hoặc sử dụng cho các mục đích khác. Điều kiện tiên quyết là collateral phải được rút lại ngay lập tức khi cần để không làm giảm giá FRAX khỏi peg và không khiến giao thức bị tổn thất.

Frax Finance đang triển khai 4 chiến lược AMOs khác nhau bao gồm: Curve AMOs, Liquidity AMOs, Investor AMOs và Lending AMOs.

c. Curve AMOs

Giao thức tính toán số lượng tài sản thế chấp cơ bản mà AMO có quyền truy cập bằng cách tìm số dư USDC mà AMO có thể rút nếu giá FRAX giảm xuống CR. Vì FRAX luôn được hỗ trợ bởi tài sản thế chấp theo giá trị của CR, nên nó sẽ không bao giờ thấp hơn giá trị của chính tài sản thế chấp. Ví dụ: FRAX không bao giờ được xuống dưới $0,85 với CR 85%.

Tính toán này là cách an toàn và thận trọng nhất để tính toán số lượng tài sản thế chấp mà Curve AMO có quyền truy cập. Điều này cho phép Curve AMO mint FRAX để đưa vào pool cùng với tài sản thế chấp USDC.

Token CRV được giữ trong Curve AMO có thể được sử dụng để bỏ phiếu trong quản trị Curve DAO trong tương lai do chủ sở hữu FXS kiểm soát. Về cơ bản, Frax càng sử dụng nhiều tính thanh khoản trong pool trong Curve, thì càng kiếm được nhiều reward incentive CRV. Hiệu quả lâu dài của Curve AMO là Frax có thể trở thành một bên tham gia quản trị lớn trong chính Curve.

d. Liquidity AMOs

Cải tiến quan trọng của thuật toán AMM của Uniswap v3 cho phép các LP triển khai tính thanh khoản giữa các phạm vi giá cụ thể cho phép các cặp stablecoin-to-stablecoin (ví dụ: FRAX-USDC) tích lũy thanh khoản cực kỳ sâu trong một mức cố định chặt chẽ. So với Uniswap v2, các lệnh trong phạm vi trong Uniswap v3 tập trung tính thanh khoản thay vì dàn trải trên một phạm vi giá vô hạn.

Uniswap v3 Liquidity AMO giúp FRAX và tài sản thế chấp hoạt động bằng cách cung cấp tính thanh khoản cho các stablecoin bắt cặp với FRAX. Nguồn cung FRAX mới + một phần USDC collateral được dùng để cung cấp hoặc tạo thanh khoản cho các nhóm FRAX liên quan trên các platform Uniswap V3, Fraxswap, Tokemak.

e. Investor AMOs

Collateral Investor AMO đưa tài sản thế chấp USDC nhàn rỗi vào các giao thức DeFi tin cậy để mang lại lợi nhuận. Hiện tại, các giao thức tích hợp bao gồm: Aave, Compound và Yearn. Nhiều hơn có thể được thêm vào bởi tính năng Governance. Yêu cầu chính đối với AMO này là có thể rút tài sản thế chấp đã đầu tư ngay lập tức mà không cần thời gian chờ đợi trong trường hợp mua lại FRAX lớn.

f. Lending AMOs

Lending AMO cho phép mint FRAX vào các protocol như Compound hoặc CREAM để cho phép mọi người vay FRAX bằng cách trả lãi thay vì cơ chế mint cơ sở. FRAX được mint vào thị trường tiền tệ không được đưa vào lưu thông trừ khi chúng được thế chấp quá mức (over-collateral) bởi người vay, vì vậy AMO này không hạ thấp tỷ lệ tài sản thế chấp trực tiếp (CR). Tính năng này cho phép giao thức cho vay trực tiếp FRAX và kiếm lãi từ những người đi vay thông qua các thị trường tiền tệ hiện có.

g. veFXS & Gauge

veFXS là một hệ thống trao quyền và lợi nhuận dựa trên cơ chế veCRV của Curve. Người dùng có thể khóa FXS của họ trong tối đa 4 năm với số lượng veFXS gấp bốn lần (ví dụ: 100 FXS bị khóa trong 4 năm trả lại 400 veFXS). veFXS không phải là token có thể chuyển nhượng cũng như không giao dịch trên thị trường thanh khoản.

Lợi ích khi nắm giữ veFXS:

• Voting Power: Mỗi veFXS có 1 phiếu bầu trong các đề xuất quản trị. Staking 1 FXS trong thời gian tối đa, 4 năm, sẽ tạo ra 4 veFXS.

• Gauge Farming Boosts: Nắm giữ veFXS sẽ mang lại cho người dùng nhiều giá trị hơn khi nhận được phần thưởng farming nhất định. Tất cả phần thưởng farming được phân phối trực tiếp thông qua giao thức cho các farmer veFXS đủ điều kiện.
• veFXS Yield: Cơ chế phân phối dòng tiền chính của Frax là dành cho những người nắm giữ veFXS. Dòng tiền kiếm được từ các AMO, khoản vay Fraxlend và phí Fraxswap thường được sử dụng để mua lại FXS từ thị trường, sau đó được phân phối cho các nhà đầu tư veFXS dưới dạng lợi nhuận. Tỷ lệ phát thải khác nhau tùy thuộc vào khả năng sinh lời của giao thức, nguồn dòng tiền, giá thị trường của FXS và các hoạt động quản trị.

h. Frax Ether

Frax Finance là một cái tên mới gia nhập cuộc đua về mảng LSD cách đây không lâu, vào khoảng cuối tháng 10/2022 sau khi đội ngũ phát triển của họ cho rằng có sự tương đồng giữa việc phát triển stablecoin và LSD và quyết định thâm nhập thị trường này.

Hệ thống Frax Ether bao gồm ba thành phần chính:

• frxETH hoạt động như một stablecoin được gắn peg với ETH, 1 frxETH luôn đại diện cho 1 ETH và lượng frxETH đang lưu hành khớp với lượng ETH trong hệ thống Frax ETH

• sfrxETH là phiên bản của frxETH tích lũy lợi nhuận staking. Tất cả lợi nhuận được tạo ra từ validator Frax Ether được phân phối cho những người nắm giữ sfrxETH. Bằng cách đổi frxETH lấy sfrxETH, một người đủ điều kiện nhận lợi nhuận staking, được đổi khi chuyển đổi sfrxETH trở lại frxETH.

• Frax ETH Minter (frxETHMinter) cho phép trao đổi ETH lấy frxETH, đưa ETH vào hệ sinh thái Frax, tạo ra các validator node mới khi có thể và đúc frxETH mới bằng với lượng ETH đã gửi.

Dựa vào biểu đồ trên, có thể tóm tắt quá trình staking ETH trên Frax như sau:

(1) Người dùng sẽ gửi ETH và stake thông qua ETH Minter của Frax

(2) Frax sẽ sử dụng ETH của người dùng để triển khai các validator trên Ethereum, đồng thời kiếm về lợi tức (yield). Để nhận được phần lãi này, người dùng sẽ phải trao đổi token frxETH nhận về lúc đầu thành token Staked Frax Ether (sfrxETH)

(3) Theo thời gian, khi các validator tích lũy lợi nhuận staking, một lượng frxETH tương đương được đúc và thêm vào vault, cho phép người dùng đổi sfrxETH của họ để lấy số lượng frxETH lớn hơn số tiền họ đã gửi. Phần thưởng staking được chia cho những người nắm giữ sfrxETH theo tỷ lệ phần trăm của họ trong tổng số sfrxETH.

=> Mô hình này của Frax Finance được đánh giá là nổi bật và có thể outperform các đối thủ khác trên thị trường trong số đó có cả Lido Finance – giao thức liquid staking lớn nhất hiện tại.

Tuy nhiên, thị phần của Frax Finance hiện tại trong mảng này vẫn còn đang khá khiêm tốn với khoảng 1,37% đồng thời cũng kém hơn so với các đối thủ cạnh tranh khác về lượng ETH được deposit vào trong khoảng thời gian vừa qua. Nhưng vị thế của Frax ngày càng lớn và ngày càng được chú ý hơn, TVL của Frax Ether 30 ngày qua cũng tăng hơn 55%.

Mức độ tăng trưởng doanh thu của Frax Ether kể từ lúc ra mắt

Bên cạnh AMOs, veFXS & Gauges và Frax Ether, Frax còn có một số giao thức khác như Frax Lend, Frax Price Index (FPI & FPIS) và Fraxswap. Nhìn chung, đa phần các giao thức đều có cùng một mục đích là  thúc đẩy nhu cầu sử dụng của FRAX và tạo ra lợi nhuận cho giao thức.

3. Cách Frax Finance capture value cho FXS

FXS là token quản trị và tích lũy giá trị của toàn bộ hệ sinh thái Frax. Tất cả các tiện ích được tập trung vào FXS.

Thiết kế của giao thức sao cho FXS sẽ giảm phát phần lớn nguồn cung miễn là nhu cầu FRAX tăng lên. Ví dụ, khi tỉ lệ CR <100%, khi người dùng muốn mint 1 FRAX, họ sẽ phải cần một lượng FXS nhất định. Nhu cầu về FRAX càng lớn => càng nhiều FXS được burn để mint FRAX.

Ngoài ra, Frax hiện cho phép chủ sở hữu FXS khóa FXS để tạo veFXS và kiếm special boosts, quyền quản trị đặc biệt và lợi nhuận AMO. Bên cạnh đó, tổng lợi nhuận từ các AMOs sẽ được dùng để mua lại FXS trên thị trường.

FXS được tích lũy giá trị trong hệ sinh thái của Frax Finance

4. Kết luận

Nhìn chung, Frax Finance là một thiết kế sáng tạo và tầm nhìn trở thành nền tảng DeFI “all-in-one”. Vì Frax được xây dựng trên blockchain và các khoản đầu tư/chiến lược của Frax đều được công khai minh bạch, đây là một ưu điểm so với các stablecoin tập trung như USDC, USDT, nơi luôn có nghi ngờ về việc liệu các stablecoin này có thực sự được backed 1:1 bằng tài sản hay không?

Câu chuyện thành công của Frax đã được chứng minh qua các sự cố, đặt biệt là sự sụp đổ của LUNA-UST, Frax vẫn trụ vững, thậm chí còn giữ mức peg khá tốt mặc cho áp lực bán là rất lớn vào thời điểm đó.

Tuy nhiên, một vấn đề mà Frax cuối cùng phải giải quyết là sự phụ thuộc vào USDC đối với tài sản thế chấp của nó khi tiến tới phi tập trung hóa.

Nhìn chung Frax đang có sự phát triển phù hợp với nhu cầu thị trường, các giao thức DeFi đang bắt đầu nhận ra nhu cầu kiểm soát việc phát hành stablecoin, hệ thống thanh khoản và thị trường cho vay. Khi các stablecoin tập trung ngày càng bị kiểm soát bởi chính quyền, việc FRAX chứng minh sự hiệu quả trong mô hình hoạt động khiến người dùng ngày càng tin tưởng hơn. Các sản phẩm DeFi khác của Frax Finance cũng đạt được sự ủng hộ từ người dùng.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: BingX không xác nhận và không chịu trách nhiệm hoặc nghĩa vụ pháp lý đối với bất kỳ nội dung, độ chính xác, chất lượng, quảng cáo, sản phẩm hoặc các tài liệu khác trên trang này. Người đọc nên tự nghiên cứu trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào liên quan đến công ty.

Về BingX

Được thành lập vào năm 2018, BingX là sàn giao dịch xã hội tiền điện tử chuyên nghiệp cung cấp các dịch vụ giao dịch spot, phái sinh và sao chép cho hơn 100 quốc gia trên toàn thế giới với hơn 3 triệu người dùng. BingX kết nối người dùng với các giao dịch viên ưu tú và mang đến một nền tảng giao dịch an toàn, đơn giản và minh bạch.

Tìm hiểu BingX tại: https://bingx.com